သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ႏွင့္ ဗီအိုေအ ျမန္မာပိုင္း ဌာနမႉး ဦးသန္းလြင္ထြန္း သီးသန္႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း

 

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ႏွင့္ ဗီအိုေအ ျမန္မာပိုင္း ဌာနမႉး ဦးသန္းလြင္ထြန္း

                       သီးသန္႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း (ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးအခင္း)

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ မၾကာေသးခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြဟာ ျပစ္မႈတစ္ခုကို အေျခခံၿပီး ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္း ေရး ကိစၥသာျဖစ္တယ္၊
 ႏုိင္ငံတကာ စံုစမ္း ေျဖရွင္းစရာ မလိုပဲ၊ ျပည္တြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ ခြင့္ေတြ ထြန္းကားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး၊ ေဒသခံေတြရဲ႕ အသိပညာ ျမင့္မားေရးတို႔ကို ေဆာင္ရြက္ရင္းနဲ႔ ဒီျပႆနာ ကို ေျဖရွင္းႏုိင္တယ္လို႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဆုိပါတယ္။

ဗီအိုေအ ဌာနမႉး ဦးသန္းလြင္ထြန္း ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္ ရွိေနခ်ိန္မွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို ေနျပည္ေတာ္မွာ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေမးျမန္းခ်က္ အပိုင္းကို နားဆင္ပါ။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အခုရက္ပုိင္းတြင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သတ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာကေန မီးေမာင္း ထုိးၿပီးေတာ႔ ေျပာျပလာတဲ႔ အေရးႀကီးကိစၥတစ္ခုက ရခုိင္ျပည္ ရုိဟင္ဂ်ာကိစၥပါပဲ။ အခုဆုိရင္ မၾကာခင္မွာ လူအခြင္႔အေရး ေကာ္ မရွင္အစည္းအေ၀းပြဲေတြလုပ္ေတာ႔မယ္။ ကုလသမဂၢအစည္းေ၀းေတြလုပ္မယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အစၥလမ္မစ္ေကာင္စီ (Organization of Islamic Council) အစည္းအေ၀းေတြလုပ္ ေတာ႔မယ္ဆုိတဲ႔ ေနရာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနာက္ဘက္ ျခမ္းမွာရွိ ေနတဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာ လုိ႔ေခၚၾကတဲ႔ မူစလင္ေတြအေၾကာင္း ပါရွိလာပါလိမ့္မယ္။ သူတုိ႔ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံက အမ်ား စုက လူအခြင္႔ေရး ခ်ဳိးေဖာက္မူေတြရွိေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲမူေတြရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင္႔ မၾကာေသးခင္ကပဲ ဒီလူနည္းစုေတြကုိ ကူညီဖုိ႔ဆုိၿပီးေတာ႔ ေဆာ္ေရအာေရဗီးယားႏုိင္ငံကေန ေဒၚလာ သန္းငါးဆယ္ လႉတာတုိ႔ မၾကာ ေသးခင္ကပဲ တူရကီႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက အကူအညီေတြေပးသြားတာေတြရွိေနေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သမၼတႀကီး ဦးေဆာင္တဲ႔ ေျပာင္းလဲမူေတြရဲ႕ အေကာင္းသတင္းေတြၾကားထဲမွာ ႏုိင္ငံတကာကေနၿပီးေတာ႔ လူအခြင္႔ေရးဆုိၿပီး ေထာက္ျပၿပီး လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မူ ေတြရွိေနတယ္ဆုိၿပီး ေျပာဆုိမႈေတြၾကားေနရပါတယ္။ အဲကိစၥနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီးေတာ႔ သမၼတႀကီးရဲ႕ အျမင္ကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိခ်င္ပါတယ္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ ။ ။ ဒီဟာေလးလဲ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒီဟာေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဒီမုိကေရစီ လမ္း ေၾကာင္းကို ခ်ီတက္ေနတဲ႔ေနရာမွာ မေမွ်ာ္လင္႔ပဲ ေတြ႔ႀကဳံလာတဲ႔ အခက္အခဲ တစ္ခုပါ။ ဒီရခုိင္မွာ ျဖစ္ပ်က္တဲ႔ကိစၥက လည္း တကယ္ေတာ့ ဒီလူတစ္စုက ေနၿပီးေတာ႔ ခုနကလုိဒီ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းတဲ႔ ရာဇ၀တ္မူတစ္ခုကုိ က်ဴးလြန္လုိက္ တဲ႔အတြက္ မခံမရပ္ႏုိင္ျဖစ္ၿပီးေတာ႔ ဟုိဘက္အုပ္စုနဲ႔ ဒီဘက္အုပ္စုနဲ႔ ျဖစ္ၾကျပဳၾကရင္းနဲ႔ ေနာက္ဆုံးေတာ႔ အုပ္စုခ်င္းက ႀကီးထြားလာတာ။ ႀကီးထြားလာၿပီးေတာ႔ အခ်င္းခ်င္း သတ္တ႔ဲျဖတ္တဲ႔အဆင္႔ေရာက္လာတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ဆုိး တာက ခုနကလုိ တစ္ဘက္နဲ႔တစ္ဘက္ မီးရႈိ႕တယ္။ ဒီဘက္ကလည္း မီးရႈိ႕ သူတုိ႔ဘက္ကလည္း မီးရႈိ႕ တစ္ခါဆုိရင္ ကုိယ္အိမ္ကုိယ္မီးရႈိ႕ၿပီးေတာ႔ ထြက္ေျပးေပမယ္႔ ဒီမီးကေန ကူးစက္ၿပီးေတာ႔ ေလာင္တာေတြရွိတယ္။ ျဖစ္စဥ္ကေတာ႔ ခုနကလုိ ရာဇာ၀တ္မူ တစ္ခုေပၚမွာ အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ႔ မခံမရပ္ႏုိင္ျဖစ္တဲ႔အတြက္ လူအုပ္စုအထိ ကူးစက္သြားၿပီး ေတာ႔ ဒီလုိျဖစ္ၾက ျပဳၾကတာပါ။ အဲမွာေနေနၾကတဲ႔ သူေတြက ႏွစ္ေပါင္းၾကာခဲ႔ပါၿပီ။ ဒီလုိျဖစ္ပ်က္ခဲ႔တာလဲ သိပ္ၿပီးေတာ႔ မေတြ႔ရဘူးပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္လဲ မေတြ႔ခဲ့ရပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက ဒီလုိျဖစ္ပ်က္ မူေတြဟာ ဘာသာေရးေၾကာင္႔ ျဖစ္တာလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ လူမ်ဳိးေရးေၾကာင္႔ ျဖစ္တာ လဲမဟုတ္ဘူး။ သုိ႔ေသာ္လည္း အခန္႔မသင္႔တဲ႔ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းတဲ႔ ရာဇ၀တ္မူေပၚမွာ ခုနကလုိ မခံမရပ္ႏုိင္ေတြျဖစ္ၿပီးေတာ႔ တစ္ဘက္နဲ႔တစ္ဘက္ ဒီလုိအၾကမ္းဖက္တဲ႔ လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ ဒီလုိျဖစ္တာပါ။ အမွန္ေတာ႔ ေသဆုံးတာေတြ ဒဏ္ရာရတာေတြက တကယ့္ တကယ္ၾကေတာ႔လည္း တျခားႏုိင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ေနတာေတြနဲ႔စာရင္ အင္မတန္႔အင္မတန္မွ နည္းပါတယ္။ ေသဆုံး တာဆုိရင္လည္း ရာဂဏန္းေတာင္မရွိ ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခါ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရတာဆုိရင္လည္း တစ္ရာပတ္၀န္းက်င္ ေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ အိမ္ေတြကို တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ မီးရႈိ႕ၾကတဲ႔အတြက္ေၾကာင္႔ အိမ္ေပါင္း ငါးေထာင္နီးပါးေလာက္ မီးေလာင္သြားတာပါ။ ငါးေထာင္နီးပါးေလာက္ မီးေလာင္တဲ႔အတြက္ ဒီအိမ္ေတြမွာေနေနၾကတဲ႔ ဒီဘက္ကလည္း ရခုိင္ တုိင္းရင္းသားေတြေပါ႔ ဟုိဘက္ကလည္း ဘဂၤလီေတြဆုိၾကပါစို႔။ အိုးမဲ႔အိမ္မဲ႔ေတြ ျဖစ္ၾကတာေပါ႔ ။ အုိးမဲ႔အိမ္မဲ႔ ေတြက ဘယ္ေလာက္ေလာက္ရွိလဲဆုိေတာ ဒီကေန႔ ေျခာက္ေသာင္းေလာက္ရွိတယ္။ ေျခာက္ေသာင္းေလာက္ရွိတဲ႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က အခု ႏွစ္ဖက္ေပါ႔ တစ္ဖက္က လည္း ဆုိၾကပါစုိ႔ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားဒုကၡသည္ တစ္ဖက္ကလည္း ဘဂၤါလီ ဒုကၡသည္ အခုဆုိရင္ စခန္း (၅၃) ခုဖြင္႔ၿပီးေတာ႔မွ ဒီကေန႔ သူတုိ႔ကုိ ကူညီတဲ႔လုပ္ငန္းေတြ ကယ္ဆယ္တဲ႔ လုပ္ ငန္းေတြ ျပန္လည္ထူေထာင္တဲ႔ လုပ္ငန္းေတြလုပ္ေနရပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ဒီျမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိ ေနတဲ႔ UN ေအဂ်င္စီကအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီး လုပ္ေနပါတယ္။ NGO ေတြ INGO ေတြ ဒီအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေပါင္း ၿပီး ပြင္႔လင္းျမင္သာမူရွိေအာင္ လုပ္ေနပါတယ္။ ပထမအဆင္႔ကေတာ႔ စားဖုိ႔အတြက္ေပါ႔။ စားဖုိ႔အတြက္ကလည္း လူ ေျခာက္ေသာင္းေလာက္ကို ေကၽြးရျပဳရတ႔ဲအလုပ္က တကယ္ေတာ႔လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔နဲ႔ခ်ည္႔ပဲ မႏုိင္ပါဘူး။ ခုနကလုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔နဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေနတဲ႔ UN အဖြဲ႔စည္းေတြ အန္ဂ်ီအုိေတြ သူတုိ႔ရဲ႕ အကူအညီေတြလဲ မ်ားစြာယူရပါတယ္။ ဒီအဖြ႔ဲေတြလဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေက်းဇူးတင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္အခ်က္က စားဖုိ႕အတြက္၊ ဒါေတြကို အားသြန္ ခြန္စုိက္ လုပ္ေပးေနရပါတယ္။ ႏွစ္ အခ်က္ ယာယီေနႏုိင္ဖုိ႕အတြက္ ယာယီေနႏုိင္ဖုိ႔ ဆုိတာလဲ တဲထုိးေပးရတာပဲ။ တဲေတြဘာ ေတြကလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ လုံလုံေလာက္ ေလာက္မရွိေတာ႔ ဒီ UN အဖဲြ႔အစည္းေတြက ကူညီတာတုိ႔ဘာတုိ႔ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးရွိခဲ႔ပါတယ္။ ဒီေဒသဟာ မုိးသိပ္မ်ားတဲ႔ေဒသ ျဖစ္တယ္။ မုိးသိပ္မ်ားတဲ႔ ေဒသျဖစ္တဲ႔အတြက္ေၾကာင္႔ လုံလုံၿခဳံၿခဳံနဲ႔ ေနႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ Shelters ေတြ လုိအပ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အခုဆုိရင္သူတု႔ိေတြ ေနဖုိ႔ျပဳဖုိ႔အတြက္ ေဆာက္ေပးဘာေပးနဲ႔ ႏွစ္ဖက္စလုံးကုိ ေဆာက္ေပးေနပါတယ္။ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ခုနကလုိ မသင္႔တင္႔လုိ႔ အုပ္စု ခ်င္းဖြဲ႔ၿပီးေတာ႔ ျဖစ္ရာကေနၿပီးေတာ့ ဒီလုိကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အိမ္ေတြ မီးေလာင္မႈေတြ ဒုက္ၡသည္အျဖစ္ေတြေရာက္လာတာ ပါ။ လူမ်ဳိးေရးအရ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဖိႏွိပ္တာေတြလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီကေန႔ သူတုိ႔ စြပ္စြဲေနသလုိ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္ တာတုိ႔ ဒါေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ၾကားရေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးစိတ္ မေကာင္းျဖစ္ရပါတယ္။ အင္တာနက္ေတြထဲမွာလဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပုံေတြ ေတြ႔ပါတယ္။ အေလာင္းေတြဆုိရင္ တစ္ပုံတစ္လြင္႔ႀကီး ဒါေတြဟာ တစ္ျခားႏုိင္ငံမွာျဖစ္ပ်က္တာ ေတြကုိ သက္သက္ လုပ္ႀကံၿပီးေတာ႔ ခ်ဲ႕ကားၿပီးေတာ႔ လုပ္တာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ ဒီမွာျဖစ္တဲ႔ အျဖစ္အပ်က္ ေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲေတာ႔ တစ္ဖက္ကလည္း NGO အဖြဲ႔ အစည္းေတြနဲ႔ UN အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပြင္႔လင္းျမင္သာမူရွိေအာင္ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ႔ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ လုပ္ေပးေနသလုိပဲ ဒီကေန႔ ခုနကလုိ မူစလင္ႏုိင္ငံက အႀကီး အကဲေတြေပါ႔ ဟုိတေလာကဆုိရင္ တူရကီႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး လာပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ တူရကီ ၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္ရဲ႕အမ်ဳိးသမီးလဲပါလာတယ္။ အင္အားကလည္း ေလးငါးေျခာက္ဆယ္ ခုႏွစ္ဆယ္ေလာက္ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ လည္း ေတ႔ြတယ္ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ဒီကိစၥေတြကို ရွင္းၿပီးေတာ႔ ျပတယ္။ ျပၿပီးေတာ႔ On Ground ကုိလဲပုိ႔ေပးပါ တယ္။ ပုိ႔ေပးၿပီးေတာ႔ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္သြားျပီးေတာ႔ ကူညီကယ္ဆယ္တဲ႔ ပစၥည္းေတြ ဘာေတြ ဒါေတြလဲ ႏွစ္ဖက္ မွ်မွ်တတပါပဲ။ တစ္ဖက္ကလည္း ခုနလုိ ဘဂၤလီ ဒုကၡသည္ေတြကုိ သြားၿပီး ေတြ႔သလုိ တစ္ဖက္ကလည္း ရခုိင္ဒုကၡ သည္ေတြကို ေတြ႔တယ္။ ၿပီးေတာ႔ ဟုိဘက္က မူစလင္ဘာသာကုိးကြယ္တဲ႔ သူေတြ၊ ဒီဘက္က ဗုဒၶဘာသာ ကုိးကြယ္ တဲ႔သူေတြ သြားတဲ႔လူကုိယ္တုိင္က မူစလင္ဘာသာ၀င္ျဖစ္ေပမယ္႔လည္း ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးေတြနဲ႔ ေလးေလးစား စားေတြ႔တာျပဳတာတုိ႔ ဒါမ်ဳိးေတြ ေတ႔ြေပးတာတုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရွိပါတယ္။

 ေနာက္တစ္ခုက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဒီရက္ပိုင္း အတြင္းမွာ အင္ဒုိနီးရွားကေနၿပီးေတာ႔ ၾကက္ေျခနီအသင္းနဲ႔ လျခမ္းနီအသင္း ဥကၠဌ မစၥတာကာလာဆုိတာ ဟုိတုန္း က ဒုသမၼတပါပဲ။ ဟုိတုန္းတည္းက ဒုသမၼတတုန္းက ကၽြန္ေတာ္ အင္ဒုိနီးရွားသြားလည္ပတ္ရင္းနဲ႔ Call ေတြ ဘာေတြ ေတြ႔ဖူးေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ရင္းႏွီးေနပါတယ္။ သူလာတဲ႔အတြက္ေၾကာင္႔ ကၽြန္ေတာ္၀မ္းသာသြားတယ္။ ဒါေၾကာင္႔မို႔လု႔ိ သူ႔လည္းရွင္းျပတယ္။ သူသြားခ်င္တယ္ဆုိလုိ႔လည္း မုိးထဲေလထဲမွာ လႊတ္ေပးလုိက္ေတာ႔ သူတုိ႕လည္း အကူညီေတြ ဘာေတြ ဆက္ျပဳၿပီးေတာ႔ ေပးဖုိ႔အတြက္လုပ္ေနပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ခုနကလုိ တစ္ဖက္က လုပ္ႀကံစြပ္စြဲေနတာေတြ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာကို သက္ေသသာဓကနဲ႔ တစ္ဖက္ကလည္း ပြင႔္လင္းျမင္သာ ေအာင္လုပ္ေနတာေတြရွိပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ သူတုိ႔ေတာင္းဆုိေနတဲ႔ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ႔ စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ေပးဖုိ႔ဆုိတာေရာ စုံစမ္းမူ ေတြ လုပ္ေပးဖုိ႔ဆုိတာေရာ ျဖစ္လာႏုိင္မလားခင္ဗ်ာ။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ ။ ။ တစ္ခုကေတာ႔ ဒီကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ႔ ေနာက္ဆက္ၿပီးေတာ႔ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဒီမွာ Press Conference တစ္ခုလည္း လုပ္လုိက္ပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာရွိေနတဲ႔ ႏုိင္ငံျခားသံတမန္ေတြ ဒါေတြ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အကုန္ဖိတ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီေတြ NGO ေတြ ၿပီးရင္၊ အဲဒီမွာ တုိက္ဆုိင္မူလုိ႔ေျပာရ ပါ႔မယ္႔။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕လူအခြင္႔ေရးကိစၥလုပ္ေနတဲ႔ မစၥတာကင္းတာနားကလည္း ေရာက္ေနတယ္။ ေရာက္ေနေတာ႔ သူ႔လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဖိတ္လုိက္ပါတယ္။ သူကိုယ္တုိင္တက္တယ္။ ေနာက္ေန႔မွာ On Ground ကုိျပတယ္။ ဒီကိစၥ ဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ျပည္တြင္းမွာျဖစ္ပ်က္တဲ႔ ကိစၥေလးတစ္ခုပဲ ျဖစ္တယ္။ တစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိလည္း ကူးစက္သြားတာ လည္း မရိွဘူး။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ သိတဲ႔အတုိင္းပဲ ရန္ကုန္မွာလဲ မူစလင္ေတြအမ်ားႀကီးေနတယ္။ ရွိတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေတြရိွတယ္။ ခရစ္ယာန္ေတြရွိတယ္။ ဟိႏၵဴေတြလဲရွိတယ္။ တျခားၿမဳိ႕ႀကီးေတြမွာလဲ ဒီအတုိင္းပဲ ဘာမွ ဒီေနရာေတြမွာ ျဖစ္တာျပဳတာမရွိပဲနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္က ဒီကြက္ကြက္ေလးတစ္ခုမွာပဲျဖစ္တာပါ။ ဒါ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းေရးကိစၥ သက္သက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ အခုလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ႏုိင္နင္းနင္းနဲ႔ လုံၿခဳံေရးအရလည္း ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္ၿပီ၊ ကူညီ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ပတ္သတ္လုိ႔ ဒါလဲကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာလည္း လြတ္လပ္တဲ႔ လူအခြင္႔ေရးေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔ထားတာရွိပါတယ္။ လူအခြင္႔ေရးေကာ္မရွင္ကုိလည္း ဒါေလးကုိ စစ္ေဆးေပးပါ လုိ႔ ဆုိၿပီးေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္ေနတဲ႔အတြက္ေၾကာင္႔ ျပည္ပကေနၿပီးေတာ႔ အင္တာေနရွင္ နယ္ issue တစ္ခုလုိ စစ္မယ္ျပဳမယ္ဆုိရင္ေတာ႔ ဒါေတြကုိဒီမွာလာၿပီးမလုပ္သင္႔ပါဘူး။ ကုိယ္တုိင္းျပည္တြင္းမွာ ကုိယ္ ျပည္တြင္းေရးကိစၥလည္း ျဖစ္တယ္။ လုပ္သင္႔လုပ္ထုိက္တာေတြလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လုပ္ေနတာျဖစ္တဲ႔အတြက္ ေၾကာင္႔ ျပည္ပအဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔ၿပီးေတာ႔မွ ဒီလုိစစ္မယ္ျပဳမယ္ဆုိရင္ ဒါေတာ႔ မျဖစ္သင္႔တဲ႔ကိစၥလုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ သမၼတႀကီး အခုနက ေျပာသလုိပဲ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရးကိစၥ မဟုတ္ဘူး။ အဓိကရုဏ္း မဟုတ္ဘူးဆုိေပမယ္႔ ေဒသတြင္းမွာေနေနတဲ႔ အသုိင္းအ၀ုိင္းႏွစ္ခုၾကားမွာ တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္ ေရရွည္ျဖစ္ေနခဲ႔တဲ႔ မုန္းတီးမူဆုိတာက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လည္း ျငင္းလုိ႔မရတဲ႔ ကိစၥပါ။ အဲလို မုန္းတီးမႈဆုိတဲ႔ကိစၥ ဒီထက္ပုိၿပီး ျပန္႔ပြားမလာ ေအာင္ အတူယွဥ္တြဲၿပီးေနႏုိင္ေအာင္ သမၼတႀကီးတုိ႔အေနနဲ႔ ဘယ္လုိစီမံခ်က္ေတြခ်ၿပီး ဘယ္လုိေျဖရွင္းမူေတြလုပ္သြား ဖုိ႔ ရွိပါသလဲ။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ ။ ။ မွန္ပါတယ္။ ဒီကိစၥက ခုနကလုိ ေရရွည္လုပ္သြားရမယ္႔ ကိစၥပါပဲ။ အခုခ်ိန္မွာ Tension က အေတာ္ေလးျမင္႔ေနတဲ႔အခ်ိန္မွာ Cool Down ျဖစ္ေအာင္ တစ္ဖက္ကလည္း ရခုိင္တုိင္းရင္းသားပါတီ ေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ႔ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားပါတီက ပါတီအႀကီးအကဲေတြနဲ႔လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႔ပါတယ္။ ေတြ႔ၿပီးေတာ႔ ဒီကေန႔ ခုနကလုိ ကမၻာႀကီးကလည္း က်ဥ္းေျမာင္းသြားၿပီ ရြာႀကီးတစ္ရြာလုိျဖစ္ေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကလည္း သူ႔လူမ်ဳိး ကုိယ္႔လူမ်ဳိး ကုိယ္႔ဘာသာနဲ႔ ခြဲျခားလုိ႔မရဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕အျမင္က လူသားဆုိတဲ႔ အျမင္နဲ႔ ျမင္ရမယ္။ ဒီကေန႔ ကမၻာမွာလဲ လူအခြင္႔ေရးဆုိတဲ႔ ကိစၥကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီးေတာ႔ ေျပာၾကားလာတယ္။ အားလုံးလူသားဆုိတဲ႔အျမင္နဲ႔ ျမင္ ပါ။ လူအခြင္႔အေရးဆုိတာကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခုနကလုိမထိခိုက္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က စကားဆယ္ခြန္း တစ္ဆယ္႔ငါးခြန္းေျပာတာနဲ႔ ခင္ဗ်ားတုိ႔က တစ္ခြန္းေျပာတာ ပိုၿပီးေတာ႔ ထိေရာက္ပါ တယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ကလည္း ဒါေလးကုိ၀င္ၿပီး သေဘာထားေတြ စိတ္ထားေတြ ဒါအျမင္မွန္ရလာေအာင္ ေျပာင္းလဲလာ ေအာင္ လုပ္ေပးပါဆုိၿပီးေတာ႔ အခ်ိန္ယူေျပာင္းရမယ္႔ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ျငင္းလုိ႔မရေအာင္ ဥပေဒနဲ႔ ကုိင္တြယ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ ၁၉၈၂ခုႏွစ္ ဥပေဒဆုိတာရွိပါတယ္။ ၁၉၈၂ခုႏွစ္ ဥပေဒဆုိတာ ကလည္း ဒီမွာေနထုိင္ေနၾကတဲ႔ လူေတြနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီးေတာ႔ အကာအကြယ္ေပးထားတာေတြရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ကၽြန္ေတာ္သိရသေလာက္ ဆုိရင္ ၁၉၄၈ခုႏွစ္ မတုိင္ခင္က ဒါ ဟုိတုန္းကေတာ႔ လယ္လုပ္ဖုိ႔ဆုိၿပီးေတာ႔ ေခၚျပဳလာၾက တာပဲ။ ေခၚလာရင္းနဲ႔ မျပန္္ပဲ ဒီမွာေသာင္တင္ၿပီးေတာ႔ ေနေနၾကတာေပါ႔။ ၁၉၄၈ခုႏွစ္ မတုိင္ခင္ကေနၿပီးေတာ႔ ေရာက္ လာတဲ႔ မိဘေတြကေမြးဖြားတဲ႔ Third Generation က ေျမးတုိ႔ဘာတုိ႔ ေရာက္လာတဲ႔အခါမွာ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္နဲ႔ အခုန ကလုိ အသိအမွတ္ျပဳ ေပးဖုိ႔ဆုိတဲ႔ ဥပေဒထဲမွာ ပါၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒကို ပီပီျပင္ျပင္န႔ဲ ျပန္ၿပီးေတာ႔ အသုံးခ်ၿပီး ေတာ႔ အနာဂတ္မွာ လူအဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ခုနကလုိ သင္႔သင္႔တင္႔တင္႔ျဖစ္ေအာင္ လူသားေတြဆုိတဲ႔ အျမင္မ်ဳိးရွိလာ ေအာင္ လူ႔အခြင္႔အေရးေတြကို ခုနကလုိ ေရွ႕တန္းကေန ဦးစားေပးၿပီးစဥ္းစားတတ္လာေအာင္ ဒါေတြက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အခ်ိန္ယူျပီးေတာ႔လုပ္သြားရမွာျဖစ္တယ္။ အခုက ဘာအေရးႀကီးလဲဆုိေတာ႔ ပညာေရးက အေရးႀကီးတယ္။ ဟုိဘက္ ပုိင္းမွာ ဘဂၤါလီေတြနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီးေတာ႔ စာသင္ေက်ာင္းတုိ႔ဘာတုိ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္မရွိဘူး။ မ်ားေသာအားျဖင္႔ ဘာသာေရးေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီးေတာ႔ သင္တဲ႔ေက်ာင္းေတြပဲရွိတယ္။ အေျခခံကေတာ႔ ပညာေရးပါပဲ။ ပညာေရးကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျဖစ္ေအာင္ ပညာေရးစနစ္ကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ထူေထာင္ေပးမယ္။ ပညာတတ္ တယ္ဆုိရင္ အေတြးအေခၚရွိလာမယ္။ မွားတယ္မွန္တယ္ဆုိတာကုိ ခြဲျခားတတ္လာမယ္။ ဟုိမွာ တုိးလာတဲ႔ လူေတြ ထက္ လက္ရွိလူက ေပါက္ဖြားတဲ႔ႏူန္းက ပုိမ်ားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကြင္းဆင္းျပီးေတာ႔ စစ္ေဆးၾကည္႔လုိက္တဲ႔ အခါမွာ ေနာက္ထပ္၀င္ေရာက္လာတဲ႔ သူေတြကမရွိသေလာက္နည္းပါတယ္။ ဟုိးတုန္းကရွိေနတဲ႔ သူေတြကေပါက္ဖြား မူေတြ သိပ္မ်ားတယ္ ။ အိမ္ေထာင္စုတစ္စုဆုိရင္ ခုႏွစ္ဆယ္၊ ရွစ္ဆယ္ေလာက္ရွိပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒီေပါက္ဖြားလာတဲ့ တိုးပြားလာတဲ့ အင္မတန္ဆင္းရဲေနတဲ့ လူစုေတြကို ေထာက္ပံ့ေပးဖုိ႔ ရံပံု ေငြေတြလိုတာလည္းအမွန္ပါပဲ။ ဒီေနရာမွာ အေစာက ကၽြန္ေတာ္ေျပာခဲ့သလို ေဆာ္ဒီအာေရဗီးယားႏိုင္ငံကေနၿပီး ေတာ့ ေဒၚလာသန္းငါးဆယ္ လႈမယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥမ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရဆီကေနၿပီးေတာ့ တဆင့္ အဲဒီလိုေဒသတြင္းမွာ သြားၿပီးေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေတြလုပ္ေပးဖို႔ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ေကာင္းတာေပါ့။ ဒါ သမၼတႀကီးတို႔လညး္ ေၾကနပ္စရာျဖစ္ပါလိမ့္ မယ္။ အဲဒီလိုမဟုတ္ပဲနဲ႔ ဒီႏိုင္ငံတကာမွာ လူ႕အခြင့္အေရးအတြက္ဆိုၿပီးေတာ့ ဒီလူေတြအတြက္ အျပင္ဘက္မွာရွိေန တဲ့ ေဆာ္ေၾသာ္ေပးေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို တဆင့္ေထာက္ပံ့ေပးလုိက္တဲ့အေနအထားမ်ိဳးကိုေရာက္သြားမွာေရာ သမၼတႀကီးတို႔အေနနဲ႔ မစိုးရိမ္ဘူးလား။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ ။ ။ စိုးရိမ္ပါတယ္ခင္ဗ် ကၽြန္ေတာ္တို႔ကလည္း သူတို႔ကိုခ်ဥ္းကပ္ၿပီးေတာ့ လာသမွ်ေတြကိုေျပာ ေနတာပါ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ကူညီမယ္ျပဳမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏွစ္ဘက္မွ်မွ်တတနဲ႔ကူညီပါ လက္ေတြ႕ခုနကလို ဒုကၡခံစားေနတဲ့ သူေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္နဲ႔ကူညီေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ခင္ဗ်ားတို႔ ကူညီေပးတဲ့ဟာေတြကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္နဲ႔ ဒီလူေတြလက္ထဲကိုေရာက္သြားေအာင္လုပ္ေပးမယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကုိလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔က သူ တို႔နဲ႔ေတြ႕တိုင္းေတြ႕တိုင္း ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေျပာပါတယ္။ မသက္ဆိုင္တဲ့သူေတြဆီကိုေရာက္သြားမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔စိုးရိမ္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ေဒသတြင္းက အေျခေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ တင္ျပမႈနဲ႔ ျပည္ပမီဒီယာ ေတြရဲ႕ေဖာ္ျပမႈေတြၾကားမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကြဲလြဲမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြက အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္ အမ်ိဳးသားေရး အေျခခံေတြကုိအေၾကာင္းျပဳၿပီး ေတာ္ေတာ္ေလး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေဖာ္ျပတာေတြေတြ႔ခဲ့ ရပါတယ္။ ျပည္ပမီဒီယာေတြကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္းပဲ လူ႔အခြင့္ေရးကိုအေျခခံၿပီး ေဖာ္ျပတယ္ဆိုေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ ျပည္ပမီဒီယာေတြကိုေတာင္မွပဲ တစ္ဖက္ကက်ဴးေက်ာ္လာတဲ့သူေတြကို ေျမႇာက္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ပံုစံမ်ိဳး စြပ္စြဲခံရတာ ေတြရွိပါတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သမ္ၼတၾကီးအေနနဲ႔ ျပည္ပမီဒီယာေတြေျပာၾကားခ်က္ကို တစ္စံုတရာမ်ား စိတ္ အေႏွာက္ယွက္ျဖစ္ခဲ့တာေတြရွိခဲ့လားခင္ဗ်။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ ။ ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က စိုးရိမ္ပါတယ္။ စိုးရိမ္တယ္ဆုိတာက ခုနလိုဆက္ႏြယ္ၿပီးမွ အၾကမ္းဖက္မႈ ေတြ ဒီေလာက္ထိကိုယ့္ႏိုင္ငံေပၚမွာ ကူးစက္လာမွာေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး ကၽြန္ေတာ္တို႔က စိုးရိမ္မိပါတယ္။ တစ္္ခ်ဳိ႕ သတင္းေတြဟာ လုပ္ႀကံဖန္တီးမႈေတြရွိသလုိ တစ္ဖက္က ခုနလို မြတ္စလင္ဘာသာ ကိုးကြယ္တဲ့သူေတြကို ႏိႈးဆြၿပီး ေဖာ္ျပတဲ့ သတင္းေတြအင္တာနက္သတင္းေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔အမ်ားႀကီးေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္ပူေနရပါတယ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျပည္ပအေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔သံရံုးေတြထဲက အီဂ်စ္မွာရွိ ေနတဲ့သံရံုးဆိုရင္ ဆႏၵလာျပတာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ သာမာန္ဆႏၵျပတာေတာ့ လူ႕အခြင့္ေရးပါပဲ။ ျပႆနာမရွိပါဘူး။ သို႔ေသာ္လဲ သံရံုးထဲ၀င္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အလံေတြဘာေတြ ျဖဳတ္ခ်တာေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တဲ့အခါ အဲဒီမွာရွိတဲ့ မိသားစုေတြသံရံုး၀န္ထမ္းေတြအတြက္ စိုးရိမ္စရာျဖစ္လာပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ အင္ဒိုနီးရွားမွာလဲ အလားတူပါပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔စိုးရိမ္ရပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ သိေအာင္ဆိုၿပီး ကၽြန္ေတာ္အေနနဲ႔သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံ အႀကီးကဲေတြဆီ ကုိယ္တုိင္စာေရးပါတယ္ ကုလသမဂၢ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းထံကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္ စာေရးပါတယ္။ ျဖစ္စဥ္အမွန္က ဒီလိုဒီလို ျဖစ္တာပါ။ ဒါဟာ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး မဟုတ္ပါဘူး၊ တျပည္လံုးမွာျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။ ေနရာေလး တစ္ေနရာမွာ ကြက္ၿပီးျဖစ္တဲ့ကိစၥျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားကသမၼတကလည္း ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြျဖစ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္စာေရးပါတယ္။ မေလးရွားက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဆိုလည္း ဒီအတိုင္းပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီ အလည္ပတ္လာသြားတာ သိပ္ၿပီးမၾကာေသးပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒီျပႆနာေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မႀကီးထြားေစခ်င္ပါဘူး။ ျပႆနာအစတုန္းကေတာ့ လူမ်ိဳးေရးစိတ္ဓာတ္နဲ႔ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြက ေရးပါတယ္၊ သို႔ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြက သူတို႕သိလာပါတယ္။ ဒါေတြက လူသားခ်င္းစာနာမႈအျမင္ နဲ႔ျမင္ရမယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထိခိုက္လို႔မရဘူးဆိုတဲ့ အျမင္ေတြ သူတို႔ရွိလာပါတယ္။ ဒါေတြကို သူတို႔ သိလာတဲ့ ဒီလိုအျမင္ေျပာင္းတဲ့ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ျပည္ပက အျမင္ေတြကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔နဲ႔ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္လာတယ္။ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ကိုယ့္ႏုိင္ငံအတြက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ စိုးရိမ္မိတဲ့အတြက္ ေနာက္ဒါမ်ိဳး ေတြမျဖစ္ရေအာင္ ခုနကလိုကၽြန္ေတာ္တို႔ဖိတ္ေခၚတယ္။ ျပတယ္။ အခုဆိုရင္လဲ OIC တို႔ဘာတို႔က အတြင္းေရးမွဴးလဲ ကၽြန္ေတာ္ဖိတ္ထားပါတယ္။ လာပါ။ ခင္ဗ်ားတို႔လာၾကည့္ပါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရွင္းလင္းျပပါမယ္။ On Ground လဲလိုက္ ျပပါမယ္။ ေနာက္ဒါမ်ိဳးေတြျဖစ္မွာစိုးတဲ့ စိုးရိမ္မႈလဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔စိတ္ထဲမွာရွိပါတယ္။

န္တရားကို ခ်စ္ၿမတ္ႏိုးတဲ႔စိတ္ လံုးဝမရွိတာက ထပ္မံေပၚလြင္ လာ တယ္လို႔ပဲ ဆိုပါရေစေတာ႔။